پرورش قزل آلا در منزل یکی از مشاغل خانگی پردرآمد است. این ماهی در مقابل تغییرات دمای آب و اکسیژن، حساس نبوده و سازش خوبی با شـرایط پـرورش متـراکم دارد. هزینه کم پرورش قزلآلا باعث شده است که طرفداران آن روز به روز بیشتر شوند.
قزل آلا از ماهیهای پرطرفدار در ایران است و گوشت آن ارزش غذایی و خواص بیشماری برای انسان دارد. پرورش قزل آلا غالبا در استخرهای بزرگ و به مقاصد تجاری و رسیدن به سود اقتصادی انجام میگیرد و در کشور ما نیز این صنعت چند سالی است که رونق زیادی گرفته و بسیاری به آن مشغول هستند. اما جالب است بدانید که شما نیز میتوانید در محیط منزل و یک آکواریوم بزرگ، ماهی قزل آلا را پرورش داده و به مصرف خانگی برسانید. در این مطلب نحوه پرورش قزل آلا در منزل و شرایط نگهداری از این ماهی را به شما آموزش میدهیم.
شرایط نگهداری و نحوه پرورش قزل آلا در خانه
طول دوره پرورش قزل آلا طولانی است و حدود 6 تا 8 ماه طول میکشد تا این ماهی بزرگ و آماده صید شود.
برای پرورش این ماهی در محیط منزل شما نیاز به یک آکواریوم نسبتا بزرگ دارید. همچنین بایستی سایر تجهیزات مورد نیاز شامل پمپ هوا، دستگاه پهاش متر، شوری سنج، غذای ماهی و تعدادی ماهی کوچک قزل آلا را خریداری نموده و کار خود را شروع کنید. توصیه ما به شما انتخاب ماهی قزل آلا رنگین کمان است. این ماهی در مقابل تغییرات درجـه حـرارت آب واکسیژن زیاد حساس نبوده وسازش خوبی با شـرایط پـرورش متـراکم دارد. همچنـین درانتخاب غذا زیاد سختگیر نیست و از سرعت رشد مناسبی نیز برخوردار می باشد.
شرایط محیطی
دما: دمای مناسب برای پرورش قزل آلا 16-14 درجه سانتی گراد است. البته این ماهی بهترین مقدار تغذیه و رشد را در دمای 16 درجه سانتی گراد نشان می دهد. در حرارتهای کمتر از 10 درجه سانتی گراد سوخت وساز بدن کاهش یافته ودر نتیجه از میزان رشـد کاسته می شود . همچنین در حرارت های بالای 18 درجه سانتی گـراد بـدلیل کـاهش میزان اکسیژن محلول در آب، هضم و جذب غذا بخوبی انجام نمی شود.
اکسیژندهی: بهترین میزان اکسیژن برای پرورش قزل آلا 11-9 میلی گرم در لیتر می باشد. بنابراین توصیه میشود در آکواریوم خود پمپ هوادهی به منظور تامین اکسیژن مورد نیاز ماهی قرار دهید.
پ هاش آب: پهاش مناسب جهت پرورش قزل آلا ۸/۴-۶/۸ می باشدو پ هاش خارج از این محدوده باعث تلفات می شود. پس به طور مترتب با پ هاش متر، پ هاش آب را بررسی کنید.
اندازه آکواریوم : اندازه آکواریوم را بایستی متناسب با اندازه نهایی ماهی قزل آلا تعیین کنید با توجه به رشد این ماهی، شما نیاز به یک تانک حداقل 150 لیتری دارید. البته به این نکته توجه داشته باشید که هر چه اندازه آکواریوم بزرگتر باشد ماهی ها بهتر رشد کرده و وزن بیشتری پیدا خواهند کرد.
تعویض آب: ماهی قزل آلا به آب تمیز و شفاف نیاز دارد پس به طور هفتگی آب آکواریوم را تعویض کنید. توجه داشته باشید، هرگز آب لوله کشی را به دلیل وجود گاز سمی کلر مستقیما به داخل آکواریوم منتقل نکنید. برای این منظور میتوانید، آب مورد نیاز برای آکواریوم را از 24 ساعت قبل در ظرفی جدا گانه ریخته تا کلر آن از بین رود ، در صورتی هم که یک سوم آن از آب داغ تشکیل شود یا آب با فشار درون ظرف ریخته شود ؛ کلرزدایی سریع تر انجام خواهد گرفت .
توصیه میکنیم هر چند وقت یکبار دیواره آکواریوم و وسایل آن را با نمک بشویید و از مواد شیمیایی استفاده نکنید. برای شستن آکواریوم می توانید نمک را به دیواره مرطوب آکواریوم ریخته و با فرچه یا یک مسواک آن را ضد عفونی کنید .
برای ضد عفونی وسایل مورد نیاز نیز، آنها را در محلول آب نمک (به ازای هر لیتر یک قاشق چایخوری ) به مدت 10 دقیقه قرار داده و با فرچه یا مسواک جرم آنها را از بین ببرید.در طول این مدت ماهیها را داخل یک تشت بزرگ بگزارید و درب آن را با توری ببندید.
تغذیه قزل آلا: انتخاب نوع غذا و مقدار جیره روزانه مهمترین اصل در زمینه غذادهی به این ماهی است. تعداد دفعات غذادهی نیز بستگی به وزن ماهی دارد. مثلا بچه ماهی حدود 10 گرم تا شش بار در روز و ماهیان پروراری یک تا دو بار در روز غذادهی میشوند. شما میتوانید غذای ماهی را از مراکز بزگ پرورش قزل الا تهیه کنید، همچنین باید بدانید که قزلآلا ماهی شکارچی و گوشتخوار است و به همین دلیل شفافیت آب تاثیر بهسزایی در رشد آن دارد. به عبارت دیگر ماهی باید غذای خود را ببیند تا بتواند آن را بخورد.
توجه کنید در صورتی که مقداری از غذا باقی بماند موجب رسوب شدن آن در کف آکواریوم و در نهایت کدر شدن آب می شود. پس از دادن غذای اضافی خودداری کنید.
ویژگیهای ماهی قزل آلا
در طبقه بندی جانوری این ماهی متعلق به خـانواده آزاد ماهیـان است و در آب سرد، زلال وسرشار از اکسیژن زندگی می کند. ازلحـاظ ظاهری ماهی قزل آلا دارای بدن کشیده ای است که دارای فلـس هـای ریزی درسطح بدن می باشد.
در پایان لازم به توضیح است یکی از محدودیتهای پرورش قزل آلا در منزل این است که خدماترسانی و نگهداری این ماهی مشکل است و البته فضای کافی برای تحرک ماهی وجود ندارد. بهتر است دوستانی که قصد پرورش قزل آلا را دارند ابتدا مدتی را به عنوان کار آموز برای کارگاه های پرورش ماهی حتی به صورت رایگان کار کنند تا با راه و روش و رموز کار آشنا شوند.